Hoelang blijft de FM-frequentie nog in de lucht?
Er gebeurt op dit moment veel in het audiodomein. DAB+, de digitale opvolger van analoge radio, krijgt steeds meer voet aan de grond. Toen een aantal jaar geleden DAB+ geïntroduceerd werd, kreeg ZIGT vaak de vraag of de adverteerder ook hoorbaar is op DAB+. Het antwoord hier op is ja. Wat uitgezonden wordt op FM, wordt ook uitgezonden op DAB+. Verschil is wel dat DAB+ minder storingsgevoelig is én dit de overheid de kans geeft om de FM zenders later voor bijvoorbeeld de hulpdiensten te kunnen gebruiken. Maar betekent dit dan ook dat FM op korte termijn gaat verdwijnen?
Meer verschillen tussen DAB+ en FM
Maar dit zijn niet de enige verschillen, al zijn het voor de adverteerder en luisteraar wel de opvallendste. Een anders verschil is dat DAB+ alleen te ontvangen is op speciale DAB+ radio’s, maar niet op de meeste radio’s die momenteel in Nederland rondzwerven. Een gemiddeld huishouden heeft zeven (7!) radio’s in huis en die zijn doorgaans nog allemaal analoog. Hetzelfde geldt voor auto’s. Inmiddels is DAB+ standaard in nieuwe auto’s, maar tenzij je ervoor betaald hebt de afgelopen paar jaar zit het niet in de recentere modellen.
DAB+ is wel steeds meer in opkomst. Realiseerde je in geheel 2020 op de 20-49 jaar doelgroep nog een netto bereik van 15,5%, in 2021 was dit al gestegen naar 18,7% (NLO, radio totaal, 06:00-24:00 uur). Een stijging van 20,6%! De kans dat een luisteraar al naar DAB+ zenders luistert, zonder dit door te hebben, is groter geworden.
Investering terugverdienen
Voor radiozenders is dit een ander verhaal. Zij betalen fors voor een FM-frequentie, die bij opbod verkocht worden. Deze investering betaalt zich uiteindelijk terug, maar dan dient daar wel voldoende tijd voor te verstrijken.
Momenteel krijgt een radio zender een DAB+ zender wanneer zij al een FM-frequentie hebben. In eerste instantie zouden de vergunningen voor FM frequenties tot 2025 geldig zijn. Het idee was om daarna over te gaan naar DAB+. Dit lijkt vooralsnog niet door te gaan. Wat zou betekenen dat in 2025 weer een nieuwe veiling komt voor FM frequenties. Tot wanneer die vergunningen dan weer lopen is nog niet bekend. Dat is namelijk ook afhankelijk van de politiek, en hoe sterk de lobby van de radiozenders is. Een vergunning voor een FM-frequentie is kostbaar, en verdient zich niet binnen een paar jaar terug. De verwachting is dan ook dat het nog even duurt voordat de radiozenders volledig over zijn naar DAB+.
Concurrentie streamingsdiensten
Wat onbeantwoord blijft, is de vraag wanneer we allemaal een DAB+ radio of ontvanger in huis of in de auto moeten hebben? Hebben we dit überhaupt wel nodig? Want zolang FM blijft bestaan, wordt naar FM-zenders geluisterd. Daarnaast bestaan er ook nog online audiozenders, podcast en muziekdiensten als Spotify. In veel nieuwe auto’s waar wél DAB+ radio’s inzitten, kun je net zo makkelijk luisteren naar online muziekdiensten.
Zal DAB+ dan ooit de hoofdmoot van de luisteraars gaan bereiken als er zoveel keus is, en de FM zenders ook nog beschikbaar zijn? De verwachting is dat zolang FM blijft bestaan, mensen zich niet genoodzaakt voelen om een DAB+ radio of ontvanger aan te schaffen. Daarnaast wennen luisteraars nu al aan streamingsdiensten. Dus tenzij de overheid ervoor zorgt dat we op zeer korte termijn geen FM zenders meer kunnen ontvangen, is de verwachting dat op den duur de online audiovormen het over gaan nemen.
Meer weten over DAB+ en de toekomst van het audiodomein? Luister ook de videopodcast met Joris van der Pol (Talpa & Audify) en Frank Volmer (STER):
